Rehabilitacja – rodzaje i zalecenia. Ogólna sprawność i wydolność organizmu jest czymś, bez czego trudno wyobrazić sobie codzienność. Niestety możemy ją utracić w wyniku wypadku lub choroby. Niesie to za sobą wiele konsekwencji, wpływających zarówno na życie zawodowe jak i prywatne, często diametralnie je zmieniając. Jednak w wielu przypadkach może pomóc rehabilitacja, która pozwoli nam poprawić utracone możliwości fizyczne, psychiczne czy społeczne, a niekiedy nawet przywrócić je do dawnej sprawności.
Rodzaje i formy rehabilitacji
Najogólniejsze rozróżnienie obejmuje podział na rehabilitację domową i ambulatoryjną. Rekonwalescencja w domu często jest kontynuacją intensywnej rehabilitacji ambulatoryjnej. W zależności od stopnia niesprawności i rodzaju urazu, lekarz lub fizjoterapeuta decyduje jaka forma będzie w danym przypadku najkorzystniejsza. Warto jednak pamiętać, że każde leczenie powinno odbywać się pod nadzorem specjalisty – nieprawidłowo przeprowadzana rehabilitacja nie przyniesie pożądanych rezultatów, ponadto może nieodwracalnie pogorszyć stan pacjenta.
W zależności od rodzaju urazu rehabilitację dzielimy na:
- rehabilitację specjalistyczną – stosowaną w przypadkach osób niewidomych lub słabowidzących, z trudnościami z mową i słuchem, w przypadkach zaburzeń psychomotorycznych, jak również u dzieci z wadami twarzoczaszki i kobiet po zabiegu mastektomii;
- rehabilitację neurologiczną – obejmującą pacjentów wymagających rekonwalescencji po urazach neurologicznych, w tym udarze;
- rehabilitację kardiologiczną – stosowaną zazwyczaj u pacjentów po przebytym zawale serca;
- rehabilitację pulmonologiczną – przeznaczoną dla pacjentów z chorobami układu oddechowego;
- rehabilitację psychiczną i społeczną – skoncentrowaną wokół deficytów natury psychicznej.
W zależności od zalecanej dla danego przypadku formy, używane będą różne techniki i narzędzia, mające na celu poprawienie wydajności pacjenta. To jak długo potrwa rehabilitacja jest kwestią indywidualną. W większości przypadków musimy jednak liczyć się z miesiącami intensywnej pracy nad powrotem do chociażby częściowej sprawności.
Sprawdź także:
Rehabilitacja a fizjoterapia
Jedną z najpopularniejszych form rehabilitacji jest fizjoterapia, na którą skierowanie wystawia lekarz ortopeda. Zazwyczaj zaleca się ją pacjentom po wypadkach, urazach mechanicznych, lub ze zwyrodnieniami kości i stawów. Rehabilitacja w formie fizjoterapii ma na celu zwalczanie bólu oraz zapobieganie nawrotom konkretnych kontuzji. W zależności od przypadku obejmuje ona takie zabiegi jak masaże lecznicze, w tym masaże wodne i kąpiele w ramach balneoterapii i hydroterapii. Inną techniką jest krioterapia, polegająca na uśmierzaniu bólu za pomocą niskich temperatur. W ramach rehabilitacji fizjoterapeutycznej często wykorzystuje się bodźce elektryczne lub działanie pola magnetycznego, przyczyniające się do łagodzenia bólu z jednoczesną stymulacją nerwów, na czym skorzystają szczególnie osoby cierpiące na bóle reumatyczne.
Wszystkie te techniki wymagają odpowiedniego sprzętu i nadzoru specjalisty. Możemy z nich skorzystać w specjalnych ośrodkach fizjoterapii oraz rehabilitacji, ale również w sanatoriach, zarówno w ramach naszego ubezpiecza zdrowotnego, jak i decydując się na prywatny ośrodek. W przypadku ciężkich niesprawności, utrudniających dotarcie na rehabilitację, możemy skorzystać z fizjoterapii domowej.
Kiedy rehabilitacja przynosi najwięcej korzyści?
Jednym z najważniejszych czynników jest czas. Im wcześniej rozpoczniemy rehabilitację, tym więcej korzyści nam przyniesie. Nie zawsze jednak można rozpocząć ją bezpośrednio po urazie – o terminie rozpoczęcia rehabilitacji i jej intensywności powinien zadecydować lekarz. Kolejnym ważnym elementem jest systematyczność. Nie warto unikać zabiegów, nawet jeśli czasami mogą być nieprzyjemne lub bolesne. Rekonwalescencja przyniesie optymalne skutki jedynie wtedy, kiedy regularnie będziemy stosować się do jej planu. Zabiegi rehabilitacyjne często są bardziej skuteczne u osób młodych, których organizmy są bardziej podatne i wytrzymałe, jednak nie jest to reguła. Zdecydowanie ważniejsze jest nastawienie pacjenta i jego wola współpracy, oraz realistyczne oczekiwania. Planując rehabilitację warto zasięgnąć szerokiej opinii lekarskiej i skonsultować się z kilkoma wybranymi specjalistami. Dobrze jest zadawać pytania i wyrażać swoje wątpliwości. Jeśli otrzymamy wyjaśnienia, łatwiej będzie nam zrozumieć decyzje lekarzy, będziemy też bardziej świadomi sytuacji, korzyści i zagrożeń na które powinniśmy uważać. Wiedza, dobre rozeznanie w sytuacji i racjonalne myślenie zdecydowanie wpłyną na nastawienie pacjenta, a co za tym idzie, na efekty rehabilitacji.
Niestety, w wielu przypadkach należy pogodzić się z faktem, że pacjent pracuje jedynie nad poprawą swojego stanu, bowiem nie zawsze rehabilitacja jest w stanie odtworzyć pełną sprawność fizyczną, psychiczną czy społeczną. W wyjątkowo trudnych przypadkach zarówno pacjent, jak i jego rodzina mogą skorzystać z usług psychologicznych. Opieka nad osobą niepełnosprawną potrafi być dużym obciążeniem psychicznym, zwłaszcza jeśli stan pacjenta jest wynikiem nagłego, traumatycznego zdarzenia. Dobrze więc zadbać o wszystkie osoby zaangażowane emocjonalnie w stan pacjenta, ponieważ jego najbliższe otoczenie również ma znaczenie w procesie rehabilitacji.
